Dotacje unijne na wykorzystanie biomasy do produkcji energii

Polityka energetyczna Unii Europejskiej (UE) i wynikające z niej zapisy prawa wspólnotowego nakładają na państwa członkowskie UE obowiązek zwiększenia udziału odnawialnych źródeł energii (OZE) w … Czytaj dalej »

Polityka energetyczna Unii Europejskiej (UE) i wynikające z niej zapisy prawa wspólnotowego nakładają na państwa członkowskie UE obowiązek zwiększenia udziału odnawialnych źródeł energii (OZE) w całości produkowanej i zużywanej energii. W ramach tak wyznaczonego celu ma nastąpić wzrost udziału OZE w całkowitym zużyciu energii przez państwa członkowskie do 12% w 2010 roku. Dla Polski ustalono tzw. wskaźnik referencyjny udziału OZE, który ma wynieść 7,5% krajowego zużycia energii elektrycznej brutto do 2010 roku. Mając to na uwadze zdecydowano, iż ze środków unijnych dostępnych w okresie budżetowym 2007-2013 znaczna część funduszy zostanie przeznaczona na wsparcie produkcji energii ze źródeł odnawialnych. Do szerokiego grona beneficjentów funduszy europejskich dołączą więc podmioty, realizujące inwestycje w zakresie OZE (np. przedsiębiorcy, jednostki samorządowe itp.) Oprócz energii z wiatru czy wody, do odnawialnych źródeł energii zalicza się również znana od dawna, ale od kilkunastu lat ciesząca się coraz większą popularnością – biomasa.

Gdzie szukać finansowania dla inwestycji związanych z wykorzystaniem biomasy?

Szukając źródeł finansowania umożliwiających wsparcie produkcji energii z biomasy każdy potencjalny inwestor powinien przeanalizować dokumenty związane z takimi potencjalnymi źródłami jak: Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko, Program Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz 16 Regionalnych Programów Operacyjnych właściwych, w zależności od miejsca realizacji projektu, dla 16 województw.

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (PO IŚ)

Dokumentem precyzującym zapisy PO IŚ jest Szczegółowy Opis Priorytetów PO IŚ, w którym wymienione są konkretne Działania nakierowane na wsparcie konkretnych przedsięwzięć. Wśród nich na szczególną uwagę zasługują Działanie 9.4. „Wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych” oraz 9.5. „Wytwarzanie biopaliw ze źródeł odnawialnych”. Oba Działania będą wdrażane przez Instytut Paliw i Energii Odnawialnej z siedzibą w Warszawie.

Wsparcie na budowę elektrowni wykorzystującej energię biomasy przysługuje w ramach Działania 9.4. PO IŚ „Wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych”. Celem powyższego Działania jest wzrost produkcji energii elektrycznej i cieplnej ze źródeł odnawialnych (w tym z biomasy). Wsparciem zostaną objęte projekty dotyczące budowy lub zwiększenia mocy jednostek wytwarzania energii elektrycznej wykorzystujących m.in. energię biomasy, jeżeli minimalna wartość projektu w tym zakresie wyniesie 10 mln PLN przy poziomie pomocy w wysokości 20% poniesionych wydatków kwalifikowanych.

Przyjęte w taki sposób kryteria wejścia pokazują, że na dofinansowanie mogą liczyć największe projekty, które jednocześnie przynoszą najbardziej znaczące efekty zarówno ekologiczne, jak i przynoszące zmianę na korzyść udziału energii ze źródeł odnawialnych w bilansie energetycznym kraju.

Drugim działaniem wspierającym segment biomasy, a realizowanym w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko jest Działanie 9.5. Działanie to ma na celu zwiększenie wytwarzania biokomponentów i biopaliw poprzez wsparcie projektów dotyczących budowy zakładów produkujących biokomponenty i biopaliwa stanowiące samoistne paliwa, z wyłączeniem produkcji biopaliw stanowiących mieszanki z paliwami ropopochodnymi oraz produkcji czystego oleju roślinnego i bioetanolu produkowanego z produktów rolnych. W ramach Działania 9.5. można uzyskać wsparcie m.in. na budowę instalacji do produkcji biogazu. Minimalna wartość projektu, na który można uzyskać wsparcie wynosi 20 mln PLN, przy czym procentowy poziom wsparcia wynosi 30% poniesionych wydatków kwalifikujących sie do wsparcia.

Przykładowe wysokości wsparcia potencjalnych projektów inwestycyjnych z zakresu biomasy oraz biogazu realizowanych w ramach Działań 9.4 i 9.5 PO IŚ przedstawia poniższa tabela.

Łączna alokacja finansowa ze środków publicznych (środki UE oraz środki z budżetu państwa) na lata 2007-2013 wynosi 545,55 mln Euro na Działanie 9.4. oraz 92,31 mln Euro na Działanie 9.5.

Przyjęte w taki sposób kryteria wejścia pokazują, że na dofinansowanie mogą liczyć największe projekty, które jednocześnie przynoszą zarówno najbardziej znaczące efekty ekologiczne, jak i zmianę na korzyść udziału energii ze źródeł odnawialnych w bilansie energetycznym kraju.

Analizując PO IŚ warto nadmienić, że inwestycje polegające na dostosowaniu przedsiębiorstw do wymogów ochrony środowiska poprzez np. zamianę przestarzałego kotła na kocioł opalany biomasą mogą być wspierane w ramach priorytetu 4 POIŚ.

Zupełnie nowym aspektem finansowania jest wysokosprawna kogeneracja. W tym miejscu należy wspomnieć, że projekty polegające na budowie jednostek wytwarzania energii w wysokosprawnej kogeneracji ze źródeł odnawialnych, będą wspierane w ramach działania 9.1 PO IŚ.

Program Rozwoju Obszarów Wiejskich

Działaniem, które oferuje najwyższe w Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) wsparcie na projekty związane z biomasą jest Działanie 123 „Zwiększanie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej”. Poziom pomocy na inwestycje w ramach Działania 123 wynosi co do zasady 40% poniesionych wydatków kwalifikowanych, w przypadku przedsiębiorców należących do sektora MŚP, realizujących projekt związany z przetwarzaniem produktów rolnych na cele energetyczne, dofinansowanie może sięgać nawet 50 %. Jednak należy pamiętać, że w przypadku PROW o wysokości i możliwości otrzymania dofinansowania decyduje wielkość przedsiębiorstwa.

W zakres wspieranych w ramach Działania 123 PROW inwestycji mogą wchodzić również inwestycje w urządzenia służące wytwarzaniu energii ze źródeł odnawialnych lub produktów odpadowych (biogaz) na potrzeby produkcji w danym zakładzie przetwórstwa rolnego. Działalność w zakresie produkcji materiałów energetycznych z biomasy (wytwarzanie brykietów) jest z kolei wspierana z PROW w ramach Działań „Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej” oraz „Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw”, niemniej jednak w ramach tych dwóch ostatnich Działań wspierane są mniejsze inwestycje, a kwota wsparcia nie może przekroczyć odpowiednio 100 tys. i 300 tys. PLN.

Regionalne Programy Operacyjne

Mniejsze projekty w zakresie biomasy, które ze względu na swoją wartość nie mogą zostać objęte wsparciem w ramach opisanych powyżej Działań PO IŚ mogą zostać dofinansowane z Regionalnych Programów Operacyjnych (RPO). RPO właściwym dla danego projektu jest Program dla województwa, w którym dany projekt będzie zlokalizowany. Na przykład w woj. mazowieckim, spośród Działań wymienionych w Uszczegółowieniu do RPO, na wsparcie przedsiębiorców dokonujących inwestycji w zakresie biomasy nakierowane jest Działanie 4.3. „Ochrona powietrza, energetyka”, którego celem jest m.in. zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Wsparcie w ramach Działania 4.3. może zostać m.in. przyznane na budowę, rozbudowę, modernizację infrastruktury do produkcji energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych (np. z biomasy).

Jak sfinansować inwestycję związaną z wytwarzaniem energii z biomasy?

Przykładem inwestycji związanej z wytwarzaniem energii z biomasy może być projekt polegający na budowie w przedsiębiorstwie kotłowni zakładowej opalanej biomasą. Takie rozwiązanie może być szczególnie interesujące np. dla przedsiębiorców, których produkcja związana jest z branżą drzewną i dla których pozyskanie biomasy nie tylko nie będzie dodatkowym kłopotem, a może stanowić bardzo efektywne remedium na powstające w dużych ilościach odpady produkcyjne. Wniosek na tego typu przedsięwzięcie można będzie złożyć m.in. w ramach Działania 9.4. PO IŚ.
Przy założeniu dużej skali produkcji w zakładzie liczonej w takich przypadkach często w tysiącach ton rocznie i dużego zapotrzebowania na energię (ciepło, para technologiczna), może się okazać że racjonalnym rozwiązaniem będzie budowa źródła ciepła opalanego biomasą. Dla dużych zakładów produkcyjnych moc takiej kotłowni może sięgać nawet kilkunastu MW.
Dla przykładu można przyjąć moc planowanej do realizacji kotłowni na ok. 10 MW.
Wśród kosztów inwestycji kwalifikujących się do wsparcia mogą się znaleźć: koszt zakupu kotłów opalanych biomasą o mocy 10 MW wraz z instalacją technologiczną. Przybliżony koszt tego typu inwestycji może wynieść około 15 – 20 mln PLN. Przy tej wysokości kosztów kwalifikowanych i przy poziomie wsparcia 20% tych kosztów, dofinansowanie z funduszy UE może wynieść od 3 do 4 mln PLN.

Nabór wniosków o dofinansowanie projektu w ramach Działań 9.4. i 9.5. PO IŚ przewidziano na IV kwartał 2008 roku. Wnioski o przyznanie pomocy w ramach Działania 123 PROW (II runda naboru; pierwsza miała miejsce na przełomie kwietnia i maja 2008r.) będzie można składać w przyszłym roku, natomiast termin naboru w ramach Działania 4.3. Mazowieckiego RPO nie został w chwili obecnej określony.

Analiza możliwości finansowania powinna także uwzględniać pożyczki preferencyjne np. z narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, a także możliwości związane z inicjatywą finansowania odnawialnych źródeł energii przez NFOŚiGW w formie dotacji.

Szansa na otrzymanie wsparcia jest uzależniona nie tylko od spełnienia kryteriów dostępu do pomocy finansowej (np. wartość projektu, rodzaj projektu, rodzaj beneficjenta), ale również od spełnienia wymogów formalnych takich jak skompletowanie niezbędnych załączników do dokumentacji aplikacyjnej czy też złożenie wniosku w terminie wyznaczonym na składanie wniosków w danej rundzie aplikacyjnej. Szansa na pozyskanie wsparcia jest również uzależniona od wyczerpania się puli alokacji finansowej przewidzianej na dane Działanie. Niezależnie od szczegółowych reguł naboru wniosków największe szanse na sukces, tj. otrzymanie dotacji mają wnioski, nad którymi prace rozpocznie się odpowiednio wcześniej, przygotowując harmonogram inwestycji, biznesplan, kompletując wymagane załączniki (w tym niezbędne pozwolenia środowiskowe), a także odpowiednio uzasadniając i prezentując aspekty finansowe (w tym potwierdzenie źródeł finansowania) i celowość projektu. Dokumentacja aplikacyjna może liczyć nawet powyżej tysiąca stron, tak więc już w chwili obecnej warto rozpocząć prace nad jej fachowym przygotowaniem.

(Źródło: Gazeta Prawna)